Kto ponosi odpowiedzialność (23-09-2014)

 

Prawo Ukrainy przewiduje, że odpowiedzialność za naruszenie prawa ponosi  osoba funkcyjna, jak również osoba prawna.

 

 POJĘCIE OSÓB FUNKCYJNYCH, OSÓB SŁUŻBOWYCH, UPOWAŻNIONYCH OSÓB

W celu wskazania zakresu i rodzaju odpowiedzialności prawnej przewidzianej dla osób funkcyjnych, osób służbowych i upoważnionych osób należy przytoczyć definicje zawarte w prawie ukraińskim.

Analizując te definicje, należy stwierdzić, że przepisy prawa Ukrainy zawierają różne określenia w/w osób i niejednokrotnie pozostają we wzajemnej sprzeczności.

Kodeks Gospodarczy Ukrainy (ujednolicona redakcja na dzień 24.07.2014 roku)

art. 89 przewidziano, że „Spółką kierują jej organy i osoby funkcyjne, których skład i zasady wyboru (mianowania) określany jest w zależności od rodzaju spółki, a w przypadkach przewidzianych prawem – Uczestnicy spółki.

Za osoby funkcyjne spółki uważa się Prezesa (Przewodniczącego) oraz członków organu wykonawczego, Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej (rewizora), a w razie utworzenia Rady Spółki (Rady Nadzorczej) – Przewodniczącego i członków tej rady. Ograniczenia dotyczące łączenia przez jedną osobę wskazanych stanowisk wprowadza prawo.

Osobą funkcyjną spółki gospodarczej nie może być osoba, której działalność służbową lub inną przewidziano w Konstytucji Ukrainy oraz prawem zabroniono obejmowania takich stanowisk, a także osoby pozbawione przez sąd prawa obejmowania takich stanowisk. 

Osoby funkcyjne odpowiadają za szkodę wyrządzoną przez nich spółce gospodarczej w granicach i wg zasad przewidzianych prawem”.

Ustawa Ukrainy „ O spółkach gospodarczych” (art.23)

„ Za osoby funkcyjne uważa się Prezesa (Dyrektora) oraz członków organu wykonawczego, Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej, a w spółkach, gdzie została utworzona Rada Spółki (Rada Nadzorcza, Rada Obserwacyjna), Przewodniczącego i członków Rady (art. 23 Ustawy o spółkach gospodarczych).

Na stanowiska osób funkcyjnych nie mogą być powołane osoby skazane za kradzież, łapówki, pozbawione przez sąd prawa obejmowania stanowisk kierowniczych, bądź też związane z odpowiedzialnością materialną.

Osoby funkcyjne odpowiadają za szkodę wyrządzoną spółce wg zasad przewidzianych prawem (art.23 Ustawy o spółkach gospodarczych).

Osoby funkcyjne powinny zachować tajemnicę handlową i informacje poufne oraz 

ponoszą odpowiedzialność przewidzianą prawem Ukrainy oraz w dokumentach 

założycielskich spółki za ich ujawnienie (art.23 Ustawy o spółkach gospodarczych).

Kodeks Celny Ukrainy (art. 4 – w ujednoliconej redakcji na dzień 23.07.2014 roku)

„Za osoby funkcyjne przedsiębiorstwa uważa się kierowników oraz innych pracowników przedsiębiorstw (rezydentów i nierezydentów), którzy stale lub czasowo wykonują obowiązki pracownicze (służbowe) odpowiadając za przestrzeganie regulacji przewidzianych w Kodeksie Celnym Ukrainy, prawa i innych aktów normatywno – prawnych, a także umów międzynarodowych Ukrainy zawartych wg zasad przewidzianych prawem”.

 

Kodeks Karny Ukrainy (art.18. pkt.3)

„Za osobę służbową uważa się osoby, które stale, czasowo, bądź na podstawie specjalnego pełnomocnictwa reprezentują władzę, bądź samorząd miejscowy, a także stale, bądź czasowo obejmują stanowiska w organach władzy państwowej, samorządu miejscowego, stanowiska w przedsiębiorstwach, bądź organizacjach związane z wykonywaniem zadań związanych z organizacją, zarządzaniem, administrowaniem, nadzorem lub wykonują takie zadania na podstawie specjalnego pełnomocnictwa, w którym osobie nadaje się określone kompetencje„

„Za upoważnione osoby osoby prawnej należy rozumieć osoby służbowe osoby prawnej, jak również inne osoby, które zgodnie z prawem, dokumentami założycielskimi osoby prawnej, bądź umową posiadają prawo działać w imieniu osoby prawnej”. (art. 96 - 3).

Za osoby służbowe uważa się również obcokrajowców i osoby bez obywatelstwa wykonujące powyższe obowiązki.

Osoba uważana jest za służbową nie tylko, gdy wykonuje określone zadania czy też obowiązki stale, czasowo lub na podstawie specjalnego pełnomocnictwa, lecz i wówczas, gdy zostały jej powierzone przez upoważniony organ (Walne Zgromadzenie Uczestników Spółki, Uczestnika Spółki).

 W prawie cywilnym za osobę upoważnioną osoby prawnej uważa się osoby służbowe osoby prawnej, jak również inne osoby upoważnione prawem, dokumentami założycielskimi, Statutem, uchwałą, pełnomocnictwem, innym aktem prawa cywilnego np. umową do dokonywania w imieniu osoby prawnej czynności prawnych.

Inne wybrane definicje osoby upoważnionej

Upoważniona osoba – osoba prawna lub fizyczna działająca na podstawie pełnomocnictwa zgodnie z Kodeksem Cywilnym Ukrainy  (1540 - 06) ;

pkt. 1.1. „Rozporządzenie o zasadach prowadzenia rejestrów właścicieli papierów wartościowych”, zatwierdzone Nakazem Państwowej Komisji ds. Papierów Wartościowych i Rynku Funduszy - pełnomocnik, osoba prawna lub fizyczna działająca na podstawie obowiązującego prawa Ukrainy.

Upoważniona osoba – osoba fizyczna posiadająca prawo podejmowania odpowiednich decyzji, bądź dokonywania czynności na podstawie pełnomocnictwa (innego dokumentu nadającego takie uprawnienia).

Upoważniona osoba – wybrana przez właściciela do wykonywania określonych obowiązków i posiadająca odpowiednie pełnomocnictwa do ich wykonania.

Powyższe definicje są wyłącznie definicjami wybranymi i nie wyczerpują wszystkich występujących w obowiązującym prawie Ukrainy.

 

Reasumując: każda osoba nadzorująca, kierująca, kontrolująca, podejmująca czynności prawne w imieniu Spółki uważana jest za osobę funkcyjną, służbową, upoważnioną i podlega odpowiedzialności cywilnej, administracyjnej, karnej, dyscyplinarnej, materialnej  przewidzianej prawem Ukrainy.