Rozdział V. Odpowiedzialność za nieprzestrzeganie prawa w dziedzinach gospodarowania(art: 216-257)

ROZDZIAŁ V. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRAWA W DZIEDZINACH GOSPODAROWANIA

TYTUŁ 24. OGÓLNE ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI UCZESTNIKÓW STOSUNKÓW GOSPODARCZYCH

art. 216. Odpowiedzialność gospodarczo - prawna uczestników stosunków gospodarczych

1. Uczestnicy stosunków gospodarczych, ponoszą odpowiedzialność gospodarczo -prawną za nieprzestrzeganie prawa w dziedzinie gospodarowania, poprzez zastosowanie w stosunku do nich sankcji gospodarczych na podstawie i według trybu przewidzianego niniejszym Kodeksem, innymi przepisami prawa oraz zawartych w umowie.

2. Zastosowanie sankcji gospodarczych powinno gwarantować ochronę praw i interesów prawnych obywateli, organizacji i państwa, w tym również pokrycie strat uczestnikom stosunków gospodarczych, spowodowanych nieprzestrzeganiem prawa oraz porządku prawnego w dziedzinie gospodarowania.

3. Odpowiedzialność gospodarczo-prawna opiera się na zasadach, zgodnie z którymi:

- strona poszkodowana posiada prawo do rekompensaty poniesionych strat niezależnie od tego, czy takie sformułowanie zostało zawarte w umowie; przewidziana przepisami prawa odpowiedzialność producenta (sprzedawcy) za złą jakość produkcji stosowana jest również niezależnie od tego czy takie zastrzeżenie zostało zawarte w umowie;

- uiszczenie sankcji karnych za nieprzestrzeganie zobowiązań, a także pokrycie strat nie zwalnia naruszającego prawo, bez zgody drugiej strony, od wykonania przyjętych zobowiązań w naturze;

- w umowie gospodarczej nie dopuszcza się wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności producenta (sprzedawcy) produkcji.

art. 217. Sankcje gospodarcze środkiem prawnym odpowiedzialności w dziedzinie gospodarowania

1. Sankcjami gospodarczymi, określa się środki wpływu w stosunku do podmiotu nie przestrzegającego prawa w dziedzinie gospodarowania, które w wyniku zastosowania powodują uciążliwe gospodarcze i/lub prawne skutki.

2. W dziedzinach gospodarowania stosuje się następujące rodzaje sankcji karnych:

- rekompensata wyrządzonych strat;

- sankcje grzywny/ pieniężne;

- sankcje operatywno - gospodarcze.

3. Poza wymienionymi w części drugiej niniejszego artykułu sankcjami gospodarczymi, w stosunku do podmiotów gospodarowania za naruszenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej stosuje się sankcje administracyjno -gospodarcze.

4. Sankcje gospodarcze stosuje się, według trybu określonego przepisami prawa, na wniosek uczestników stosunków gospodarczych, a sankcje administracyjno -gospodarcze – na wniosek uprawnionych organów władzy państwowej lub samorządu terytorialnego.

art. 218. Podstawy odpowiedzialności gospodarczo-prawnej

1. Podstawą odpowiedzialności gospodarczo-prawnej uczestnika stosunków gospodarczych, jest naruszenie przez niego prawa w dziedzinie gospodarowania.

2. Uczestnik stosunków gospodarczych odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania gospodarczego lub naruszenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli nie udowodni, że użył wszystkich zależnych od niego środków w celu niedopuszczenia do naruszenia prawa gospodarczego. W przypadku, gdy inaczej nie przewidziano przepisami lub umową, podmiot gospodarowania za naruszenie zobowiązań gospodarczych ponosi odpowiedzialność gospodarczo-prawną, jeżeli nie udowodni, że należyte wykonanie zobowiązania okazało się niemożliwe na wskutek działania nieprzewidzianej siły, tj. nadzwyczajnych i nieprzewidywalnych okoliczności w danych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej. Nie uważa się za takie okoliczności, zwłaszcza nieprzestrzegania zobowiązań przez kontrahenta naruszającego prawo, braku na rynku potrzebnych dla wykonania zobowiązania towarów, braku u dłużnika niezbędnych środków.

art. 219. Granice odpowiedzialności gospodarczo-prawnej. Zmniejszenie wysokości i zwolnienie od odpowiedzialności

1. Za niewykonanie, lub nienależyte wykonanie zobowiązań gospodarczych, lub naruszenie zasad prowadzenia działalności gospodarczej, naruszający prawo, odpowiada przysługującym prawem własności, lub przyznanym prawem zarządzania gospodarczego, bądź operatywnym zarządzaniem majątkiem, jeżeli inaczej nie przewidziano niniejszym Kodeksem oraz innymi przepisami prawa.

2. Założyciele podmiotu gospodarowania nie odpowiadają za zobowiązania niniejszego podmiotu, poza przypadkami przewidzianymi przepisami prawa lub dokumentami o utworzeniu danego podmiotu.

3. W przypadku, gdy nieprzestrzeganiu prawa sprzyjały nieprawne działania (bezczynność) drugiej strony zobowiązania, sąd posiada prawo do zmniejszenia wysokości odpowiedzialności, lub zwolnienia odpowiadającego od odpowiedzialności.

4. Strony zobowiązania mogą przewidzieć określone okoliczności, które przez nadzwyczajny charakter tych okoliczności są podstawą do zwolnienia ich od odpowiedzialności gospodarczej w przypadku naruszenia zobowiązania poprzez te okoliczności, a także zasady potwierdzenia faktu powstania takich okoliczności.

art. 220. Przekroczenie terminu przez dłużnika

1. Dłużnik przekraczający termin wykonania zobowiązania gospodarczego odpowiada przed kredytodawcą (kredytodawcami) za straty wyrządzone w związku z przedawnieniem oraz za brak możliwości wykonania powstałych przez przypadek po tym terminie zobowiązań.

2. W przypadku, gdy na skutek przekroczenia terminu ze strony dłużnika wykonanie zobowiązania utraciło sens wykonania dla kredytodawcy, kredytodawca posiada prawo do odmowy przyjęcia wykonania oraz do żądania rekompensaty poniesionych strat.

3. Za dłużnika nie uważa się takiego, który przekroczył termin wykonania zobowiązania, ze względu na brak możliwości wykonania na wskutek przeterminowania ze strony kredytodawcy.

art. 221. Przedawnienie roszczeń  kredytodawcy

1. Za przedawnionego kredytodawcę uważa się takiego, który przedawnił wykonanie zobowiązania gospodarczego odmawiając przyjęcia należytego wykonania zaproponowanego przez dłużnika lub nie wykonał działań przewidzianych przepisami prawa, innymi aktami prawnymi, lub wypływających z treści zobowiązania, których dłużnik nie mógł wykonać wobec kredytodawcy.

2. Przedawnienie kredytodawcy daje dłużnikowi prawo do uzyskania odszkodowania pokrywającego straty poniesione na wskutek przedawnienia, jeżeli kredytodawca nie udowodni że przedawnienie zostało wykonane umyślnie, lub poprzez nieostrożność/bezmyślność z jego strony lub z winy osób w którym zgodnie z przepisami prawa, lub na podstawie pełnomocnictwa ze strony kredytodawcy, powierzono wykonanie zobowiązania. Po zakończeniu przedawnienia kredytodawcy, dłużnik odpowiada za wykonanie zobowiązań według zasad ogólnych.

3. W przypadku, gdy kredytodawca nie wykonał działań wymienionych w części pierwszej niniejszego artykułu, po uzgodnieniu między stronami, dopuszcza się wykonanie w terminie przedawnienia kredytodawcy.

art. 222. Przedsądowe zasady wykonania odpowiedzialności gospodarczo-prawnej

1. Uczestnicy stosunków gospodarczych, nie przestrzegający praw majątkowych lub prawnych interesów innych podmiotów, zobowiązani są do powiadomienia tych podmiotów, nie czekając na ujawnienie przez nich roszczeń, bądź przekazania spraw do sądu.

2. W przypadku gdy istnieje konieczność pokrycia strat, lub zastosowania innych sankcji, podmiot gospodarowania, lub inna osoba prawna – uczestnik stosunków gospodarczych, którego prawa, lub interesy prawne zostały naruszone, w celu bezpośredniego uregulowania sporu z naruszającym prawa, lub interesy, posiada prawo do zwrócenia się z pisemnym roszczeniem, jeżeli inaczej nie przewidziano przepisami prawa.

3. W roszczeniu podaje się:

- pełną nazwę, adres i kod pocztowy zgłaszającego roszczenie i osoby (osób), która roszczenie przedstawia;

- datę zgłoszenia i numer roszczenia;

- okoliczności na podstawie których przedstawiono roszczenie;

- dowody potwierdzające te okoliczności;

- żądania zgłaszającego z wykazem aktów normatywnych;

- kwotę roszczenia i jej rozliczenie, jeżeli roszczenie podlega ocenie finansowej;

- dane bankowe zgłaszającego roszczenie;

- wykaz dokumentów dołączonych do roszczenia.

4. Dokumenty potwierdzające żądanie zgłaszającego dołącza się w oryginale lub odpowiednio potwierdzonymi kopiami. Dokumenty znajdujące się u drugiej strony nie muszą być dołączane do roszczenia.

5. Roszczenie podpisuje upoważniona osoba zgłaszającego roszczenie lub jego przedstawiciel i przesyła listem poleconym lub innym listem wartościowym lub wręcza adresatowi za potwierdzeniem odbioru.

6. Roszczenie podlega rozpatrzeniu w terminie jednego miesiąca od dnia otrzymania, jeżeli inny termin nie został określony w niniejszym Kodeksie lub innymi aktami prawnymi. Uzasadnione żądanie zgłaszającego, otrzymujący roszczenie zobowiązany jest zaspokoić.

(ust 6 art. 222 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 2705-IV (2705-15) z dnia 23.06.2005)

7. Przy rozpatrywaniu roszczenia w razie potrzeby, strony powinny zweryfikować rozliczenia, przeprowadzić ekspertyzy, lub podjąć inne działania w celu zagwarantowania przedsądowego uregulowania sporu.

8. O wynikach rozpatrzenia roszczenia zgłaszający ma zostać powiadomiony pisemnie. Odpowiedź na roszczenie podpisuje upoważniona osoba, lub przedstawiciel otrzymującego roszczenie oraz przesyła go zgłaszającemu listem poleconym, lub innym listem wartościowym, lub wręcza ją za potwierdzeniem odbioru.

(ust 9 art. 222 wykluczono na podstawie Ustawy Nr 2705-IV (2705-15) z dnia 23.06.2005)

art. 223. Terminy realizacji zobowiązań odpowiedzialności gospodarczo - prawnej

1. Przy dochodzeniu w trybie sądowym odpowiedzialności za nieprzestrzeganie prawa w dziedzinie gospodarowania, stosuje się ogólne oraz skrócone terminy przedawnienia wnoszenia pozwów przewidzianych w Kodeksie Cywilnym Ukrainy (435-15), jeżeli innych terminów nie określono niniejszym Kodeksem.

2. Terminy stosowania sankcji administracyjno-gospodarczych w stosunku do podmiotów gospodarowania, ustanawia się niniejszym Kodeksem.

TYTUŁ 25. REKOMRENSATA STRAT W DZIEDZINACH GOSPODAROWANIA

art. 224. Rekompensata strat

1. Uczestnik stosunków gospodarczych, który naruszył zobowiązanie gospodarcze, lub określone zasady dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, powinien naprawić wyrządzone przez niego szkody podmiotowi gospodarczemu, lub temu komu naruszono interesy prawne.

2. Za straty rozumie się koszty poniesione przez uprawnioną stronę, utratę, lub uszkodzenie jej majątku, a także utracone dochody, które strona uprawniona uzyskałaby w przypadku należytego wykonania zobowiązania, lub przestrzegania zasad prowadzenia działalności gospodarczej przez drugą stronę.

art. 225. Składniki i wysokość rekompensaty strat

1. Do strat podlegających rekompensacie przez osobę nie przestrzegającą prawa zalicza się:

- wartość utraconego, uszkodzonego lub zniszczonego majątku, określoną zgodnie z przepisami prawa;

- dodatkowe straty (kary grzywny, kary uiszczone innym podmiotom, wartość dodatkowych prac, dodatkowo zużytych materiałów itp.) poniesione przez stronę ponoszącą straty na wskutek nieprzestrzegania zobowiązań przez drugą stronę;

- utracony zysk (utracone wynagrodzenie) do którego strona ponosząca straty, miała prawo otrzymać w przypadku należytego wykonania zobowiązania przez drugą stronę;

- materialną rekompensatę szkód moralnych, w przypadkach przewidzianych przepisami prawa.

2. Przepisami prawa w stosunku do wyodrębnionych rodzajów zobowiązań gospodarczych może być wprowadzone ograniczenie odpowiedzialności za niewykonanie, lub nienależne wykonanie zobowiązań.

3. W czasie określania wysokości strat, jeżeli inaczej nie przewidziano przepisami prawa lub w umowie, uwzględnia się ceny obowiązujące w miejscu wykonania zobowiązania, na dzień dobrowolnego zaspokojenia przez dłużnika roszczeń strony ponoszącej straty, a w przypadku nie zaspokojenia roszczeń dobrowolnie – na dzień wniesienia do sądu odpowiedniego pozwu o dochodzenie roszczeń.

4. Stosownie do uzasadnionych okoliczności, sąd może zaspokoić żądanie o rekompensatę strat, biorąc pod uwagę ceny na dzień podjęcia orzeczenia sądowego.

5. Strony zobowiązania gospodarczego, posiadają prawo do (za wzajemną zgodą) wcześniejszego określenia uzgodnionej wysokości strat, podlegających rekompensacie, w określonej i niezmiennej kwocie, lub w wysokości stawek procentowych uzależnionych od wielkości niewykonanego zobowiązania, bądź terminów naruszenia zobowiązania przez strony. Nie dopuszcza uzgodnień między stronami zobowiązań w zakresie ograniczania ich odpowiedzialności, jeżeli wysokość odpowiedzialności dla określonego rodzaju zobowiązań, określają przepisy prawa.

6. Gabinet Ministrów Ukrainy może zatwierdzać metody określania wysokości rekompensaty strat w dziedzinie gospodarowania.

7. Składniki strat podlegających rekompensacie w stosunkach wewnętrzno -gospodarczych, określają odpowiednie podmioty gospodarowania – organizacje gospodarcze, z uwzględnieniem specyfiki ich działalności.

Ustawy powiązane