Jaka jest różnica między umową o pracy a porozumieniem pracy?
Zasady zawierania umów o pracę reguluje Kodeks ustaw o pracy Ukrainy.
Zgodnie z art. 21 za umowę o pracę uważa się porozumienie między pracownikiem i właścicielem przedsiębiorstwa, instytucji, organizacji lub upoważniony przez niego organ, bądź osobę fizyczną (właścicielem) na podstawie której, pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy przewidzianej w umowie, z podporządkowaniem się wewnętrznemu regulaminowi pracy, a właściciel zobowiązuje się wypłacić pracownikowi wynagrodzenie oraz zabezpieczyć warunki pracy konieczne dla wykonania pracy przewidzianych prawem pracy, w umowie zespołowej i w porozumieniu stron.
Porozumienie pracy to umowa cywilnoprawna tj. umowa podwykonawstwa, bądź umowa świadczenia usług regulowana Kodeksem Cywilnym Ukrainy.
Za umowę podwykonawstwa zgodnie z art.837 Kodeksu Cywilnego Ukrainy rozumienie się umowę, na podstawie której jedna strona (podwykonawca) zobowiązuje się na własne ryzyko do wykonywania określonej pracy na zlecenie drugiej strony (zamawiającego), a zamawiający zobowiązuje się do przyjęcia i zapłaty za wykonaną pracę.
Status osoby wykonującej pracę
W umowie o pracę ważny jest proces pracy, a nie końcowy jej wynik.
Właściciel dokonuje zapłaty za stałe wykonywanie przez pracownika pracy wg określonego zawodu, specjalizacji, kwalifikacji.
Wyjątek stanowią umowy na czas określony tj. za czas wykonania określonej pracy ( konkretnie wskazanej w umowie) ( art. 23 KUoP).
Umowy na czas określony zawierane są wyłącznie w tym przypadku, gdy stosunki pracy nie mogą być określone na czas nieokreślony z uwzględnieniem charakteru pracy lub warunków jej wykonania.
W przypadku porozumienia pracy ( umowy podwykonawstwa) ważny jest końcowy wynik.
Przedmiotem umowy podwykonawstwa jest wykonanie określonej w umowie pracy (usług) i przekazanie zamawiającemu wyników tej pracy tj. praca posiada charakter jednorazowy i zamawiającego nie interesuje sposób osiągnięcia końcowego wyniku wykonania zamawianej pracy.
W umowie o pracę pracownik zobowiązany jest do przestrzegania zasad regulaminu pracy, który określa m. in. czas pracy, czas rozpoczęcia i zakończenia dnia pracy, czas odpoczynku itp. Zasady te nie obowiązują w przypadku umów podwykonawstwa. Zamawiający posiada wyłącznie prawo w dowolnym czasie skontrolować zasady wykonywania i jakość wykonywanej pracy .
Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest gwarantowane, wypłacane jest w terminach określonych w umowie zespołowej, lecz nie rzadziej niż 2 razy w miesiącu, w terminie nie przekraczającym 16 dni kalendarzowych ( art.115 Kodeksu Ustaw o Pracę). Za nieterminową wypłatę kierownik podlega karze przewidzianej prawem.
Poza tym, państwo gwarantuje pracownikowi wysokość wynagrodzenia , które nie może być mniejsze od minimalnego wynagrodzenia określonego prawem Ukrainy, jak również wynagrodzenie za pracę w porze nocnej, w dni wolne i świąteczne, nadgodziny itp. wypłacane zgodnie z prawem.
W umowach podwykonawstwa wykonawca otrzymuje za wykonaną pracę wynagrodzenie, którego wysokość i zasady wypłaty określają strony w umowie .
W umowie podwykonawstwa wypłata wynagrodzenia uzależniona jest od wykonania określonej pracy ( jej części), wg zasad przewidzianych w umowie .
Prawo pracy przewiduje obowiązek właściciela do zabezpieczenia warunków pracy nieodzownych dla wykonania pracy (art.141 KUoP), tj. pracownik otrzymuje wszystko to co niezbędne jest do wykonania pracy przewidzianej w umowie o pracy: miejsce pracy, materiały, urządzenia, wyposażenie w określonych przypadkach środki ochrony itp.
W umowie podwykonawstwa wykonawca wykorzystuje własne materiały i środki, w przypadku, gdy inaczej nie przewidziano w umowie.
Przy przyjęciu do pracy na umowę o pracy pracownik zobowiązany jest do dostarczenia dokumentów przewidzianych w art. 24 Kodeksu Ustaw o Pracy; paszport, książkę zatrudnienia (w przypadku jej posiadania), w przypadkach przewidzianych prawem - dokument potwierdzający wykształcenie, zaświadczenie o stanie zdrowia, zaświadczenie nadania kodu identyfikacji podatkowej, świadectwo ubezpieczenia in.
Na podstawie złożonych przez pracownika dokumentów i podania z prośbą o przyjęcie do pracy, właściciel wydaje nakaz , bądź rozporządzenie o przyjęciu do pracy. Umowę o pracę uważa się za zawartą z chwilą dopuszczenia pracownika do pracy.
W książce zatrudnienia wpisywana jest adnotacja o przyjęciu do pracy, a cały okres zatrudnienia zaliczany jest do stażu pracy.
W przypadku porozumienia pracy (umowie podwykonawstwa) nie dokonuje się zapisów w książce pracy o wykonywaniu pracy, natomiast okres wykonywania pracy zaliczany jest do stażu pracy (stanowiącego podstawę określenia prawa do emerytury) wyłącznie w przypadku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne .
Umowa o pracę może być zawarta w formie ustnej i pisemnej. W art.24 Kodeksu Ustaw o Pracy przewidziane są przypadki zachowania obowiązkowo formy pisemnej np. w przypadku, gdy żąda tego pracownik, praca wykonywana jest w rejonach o szczególnych warunkach geograficznych i w warunkach o podwyższonym ryzyku dla zdrowia, przy zawieraniu kontraktu itp.
Umowa podwykonawstwa zawierana jest w dowolnej formie. W przypadku, gdy strony umówią się na pisemną formę, to umowę uważa się za zawartą z chwilą jej podpisania przez strony.
Odpowiedzialność
Za niewykonanie obowiązków pracowniczych pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę może być pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej, za wyrządzone szkody materialne ponosi ograniczoną odpowiedzialność materialną ( nie więcej niż średniomiesięczne wynagrodzenie), poza przypadkami przewidzianymi w Kodeksie Ustaw o Pracy .
Za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań z tytułu umowy podwykonawstwa wykonawca ponosi odpowiedzialność cywilnoprawną, której zasady stosowania określa Kodeks Cywilny Ukrainy (kary, naprawienie szkód, odsetki itp.).