Nabycie i sprzedaż udziałów (06-01-2012)

Nabycie i sprzedaż udziałów (praw korporacyjnych) w praktyce sądowej

 

Osoba nabywa praw do kierowania spółką z chwilą nabycia przez nią praw korporacyjnych tj. z chwilą, gdy została udziałowcem (uczestnikiem) spółki lub akcjonariuszem.

Sprzedaż przez udziałowca udziału (jego części) z naruszeniem prawa pierwszeństwa zakupu przez innych udziałowców (ust.2 art.147 Kodeksu Cywilnego), ust.2 art.35 Ustawy O spółkach gospodarczych nie wpływa na nieważność czynności prawnej.

W tym przypadku, dowolny udziałowiec spółki posiada prawo złożenia pozwu o przeniesienie na niego praw i obowiązków kupującego wg analogicznej regulacji ust. 4 art. 362 Kodeksu Cywilnego .

Przy czym, sądy gospodarcze powinny uwzględnić, że zarówno zakup-sprzedaż udziału (jego części) w kapitale statutowym spółki zgodnie z tytułem 54 Kodeksu Cywilnego należy rozumieć również przekazanie go na własność na podstawie umowy barteru.

Osoba, która nabyła udział w kapitale statutowym spółki z o. o, bądź z dodatkową odpowiedzialnością nabywa praw i obowiązków udziałowca spółki z chwilą nabycia prawa własności do  udziału w kapitale statutowym.

Zgodnie z ust.3 art. 167 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy za stosunki korporacyjne uważa się stosunki wynikające, zmieniające i zawieszające prawa korporacyjne.

Przy czym, za prawa korporacyjne zgodnie z ust.1 uważa się prawa osoby, której udział określany jest w funduszu statutowym (majątkowym) organizacji gospodarczej, polegający na prawnym udziale tej osoby w kierowaniu organizacją gospodarczą, uzyskaniu określonej części zysku (dywidend) danej organizacji oraz aktywów w razie likwidacji ostatniej zgodnie z prawem, a także inne prawa przewidziane prawem oraz w dokumentach założycielskich.

Jednakże, zgodnie z art.177 Kodeksu Cywilnego Ukrainy wkłady udziałowców do kapitału statutowego są rzeczami.

Stosunkami korporacyjnymi są stosunki związane z realizacją praw korporacyjnych wyznaczonych odpowiednim udziałem w funduszu statutowym.

Dlatego też nabyte przez powoda od udziałowców spółki na podstawie umowy kupna -sprzedaży udziały w kapitale statutowym spółki potwierdzają wyłącznie prawo własności powoda do odpowiednich udziałów udziałowców w kapitale statutowym spółki i dają mu prawo wstąpienia do spółki gospodarczej.

 

Prawo do bezpośredniego udziału powoda do kierowania organizacją gospodarczą (prawa korporacyjne) powód nabywa wyłącznie z chwilą wstąpienia do spółki gospodarczej o czym świadczą odpowiednie informacje w statucie spółki.

Podstawa prawna: Prezydium Wyższego Sądu Gospodarczego Ukrainy, Rekomendacje Nr 04-5/14, z dnia 28.12.2007 "O praktyce stosowania prawa w rozpatrywaniu spraw wynikających ze stosunków korporacyjnych"

Zmiana udziałowców spółki z o. o obowiązuje z chwilą wniesienia zmian do dokumentów założycielskich , poza osobami trzecimi dla których te zmiany obowiązują od dnia ich państwowej rejestracji.

Umowa sprzedaży praw korporacyjnych stanowi wyłącznie podstawę do wniesienia zmian do dokumentów założycielskich.

Wyższy Sąd Gospodarczy , Postanowienie Nr 33/26-10-549, z dnia 14.10.2010, Nr 63/191-10, z dnia 30.11.2010

Zgodnie z ust.1 art. 209 Kodeksu Cywilnego Ukrainy czynność prawna dokonana w formie pisemnej podlega notarialnemu potwierdzeniu wyłącznie w przypadkach przewidzianych prawem lub porozumieniem stron. Zgodnie z ust. 3 art. 29 Ustawy Ukrainy O państwowej rejestracji osób prawnych i fizycznych - przedsiębiorców umowa sprzedaży (odstąpienia) udziału w kapitale statutowym spółki z o. o ma być notarialnie potwierdzona.

Zgodnie z ust.3 art.334 Kodeksu Cywilnego Ukrainy prawo własności do majątku na podstawie zawartej umowy podlegającej notarialnemu potwierdzeniu powstaje u nabywcy z chwilą takiego potwierdzenia.

Przy czym, w ust.3 pkt. 31 Postanowienia Plenum Wyższego Sądu Ukrainy Nr 13, z dnia 24..10.2008 O praktyce rozpatrywania przez sądy sporów korporacyjnych wyjaśniono, że osoba która nabyła udział w kapitale statutowym m. in. w spółce z o.o realizuje prawa i wykonuje obowiązki udziałowca spółki z chwilą nabycia praw własności do udziału w kapitale statutowym.

 

W ust.2 art.79 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy pojęcie "założyciel" spółki gospodarczej oraz "uczestnik " spółki nie oznacza to samo.

Założycielem spółki gospodarczej jest osoba która jednoosobowo lub wspólnie z innymi osobami utworzyła taką spółkę. Po utworzeniu spółki gospodarczej jego założyciele stają się uczestnikami takiej spółki.

Stąd, pojęcie założyciela spółki z o.o nie jest jednoznaczne z pojęciem uczestnika spółki z o. o .

Ustawa Ukrainy "O państwowej rejestracji osób prawnych i fizycznych -przedsiębiorców " nie zawiera regulacji dotyczących tego, że status uczestnika spółki nabywa się w chwilą rejestracji państwowej w charakterze uczestnika, o ile państwowej rejestracji podlega nie udział w spółce a osoba prawna, informacje o niej wnoszone są do rejestru na podstawie wiarygodnych danych (art.16,17 Ustawy).

Zgodnie z art. 1 Ustawy Ukrainy "O spółkach gospodarczych " za spółkę gospodarczą uważa się przedsiębiorstwa, instytucje, organizacje utworzone na zasadzie porozumienia między osobami prawnymi i osobami fizycznymi poprzez połączenie ich majątku i działalności przedsiębiorczej w celu uzyskania zysku, dlatego też udział w spółce powstaje na podstawie umowy założycielskie spółki , a w statucie określa się wyłącznie wysokość kapitału statutowego z określeniem udziału każdego uczestnika art.88, 142, 143 Kodeksu Cywilnego Ukrainy.

Po drugie: zgodnie z ust.3 art.18 w/w Ustawy w przypadku , gdy informacje podlegające wniesieniu do Jedynego Państwowego Rejestru nie zostały do niego wniesione, nie mogą być wykorzystywane w sporze z osobami trzecimi, poza przypadkami, gdy osoba trzecia wiedziała lub mogła je znać.

Jednakże, o ile strony powoda i spółki z o. o wiedziały o przywróceniu Osoby - 1 do składu udziałowców spółki na podstawie decyzji sądu, to obie strony mogą wykorzystywać te dane w danym sporze, niezależnie od tego jakie dane w chwili podjęcia spornej uchwały zostały wpisane do Jedynego Rejestru Państwowego.

październik , 2011