Odpowiedzialność karna (23-09-2014)

Odpowiedzialność karna – Kodeks Karny Ukrainy (ujednolicona redakcja na dzień 11.07.2014)

Kodeks Karny Ukrainy określa szczegółowy wykaz czynów uznanych za przestępstwa, a Kodeks Karno – Procesowy (ujednolicona redakcja na dzień 22.08.2014) – zasady pociągania do odpowiedzialności karnej.

Kodeks Karny Ukrainy przewiduje następujące rodzaje kar:

a) Grzywna

Grzywnę stosuje sąd w przypadkach oraz w wysokości przewidzianej w 

Części szczególnej.

Wysokość określa sąd w zależności od stopnia ciężkości popełnionego przestępstwa

z uwzględnieniem stanu majątkowego winnego w granicach od 30 do 50 000 

stawek minimum nieopodatkowanego dochodu obywateli.

Za przestępstwa, gdzie podstawowa kara w formie grzywny wynosi ponad 3 000 

stawek nieopodatkowanego minimum dochodu obywateli, wysokość wyznaczanej 

kary przez sąd nie może być niższa od wysokości szkody majątkowej wyrządzonej 

w wyniku przestępstwa lub uzyskanej w wyniku przestępstwa korzyści, niezależnie 

od  maksymalnej wysokości kary przewidzianej w Części Szczegółowej.     

Grzywna może być zasądzona w formie kary podstawowej oraz kary dodatkowej.

W przypadku braku wpłaty grzywny w wysokości nieprzekraczającej 3 000 stawek 

nieopodatkowanego minimum dochodu obywateli i braku podstaw rozłożenia jej 

na raty, sąd zamienia niezapłaconą kwotę grzywny na prace społeczne przy 

przyjęciu  jednej godziny prac społecznych za jedną stawkę minimum 

nieopodatkowanego dochodu obywateli lub na prace naprawcze w przeliczeniu 

jednego miesiąca prac naprawczych za 12 stawek nieopodatkowanego minimum 

dochodu obywateli, lecz nie dłużej niż na okres lat 2. 

(Stawka nieopodatkowanego minimum dochodu obywateli wynosi 

17 hrywien).  

W przypadku braku wpłaty grzywny w wysokości powyżej 3 000 

stawek nieopodatkowanego minimum dochodu obywateli,

 zasądzonej przez sąd w formie kary podstawowej oraz braku 

podstaw rozłożenia grzywny na raty, sąd zamienia niezapłaconą 

kwotę grzywny na pozbawienie wolności przy przyjęciu jednego 

dnia pozbawienia wolności za 8 stawek minimum nieopodatkowanego

dochodu obywateli: 

a) od roku do lat 5 pozbawienia wolności w przypadku zasądzenia grzywny za 

przestępstwo średniej wagi;

b) od lat 5 do 10 pozbawienia wolności w przypadku zasądzenia grzywny za 

popełnienie przestępstwa ciężkiej wagi;

c) od lat 10 do 12 pozbawienia wolności w przypadku zasądzenia grzywny za 

popełnienie przestępstwa szczególnie ciężkiego.

 Część szczególna Kodeksu Karnego Ukrainy przy określaniu przewidzianych kar 

określa również definicję przestępstw uważanych za średniej, ciężkiej, szczególnie 

ciężkiej wagi.

Przy omawianiu rodzajów kar zostały pominięte kary, które nie dotyczą osób 

funkcyjnych osoby prawnej.

2) Pozbawienie prawa zajmowania stanowisk lub prowadzenia 

określonej działalności (art.55 Kodeksu Karnego)

Osoba może być pozbawiona prawa zajmowania określonych stanowisk lub 

prowadzenia określonej działalności. Kara może być zasądzona w formie kary 

podstawowej od lat 2 do 5 lub  kary dodatkowej od roku do lat 3.

Pozbawienie prawa zajmowania określonego stanowiska lub prowadzenia 

określonej działalności w formie kary dodatkowej, może być zasądzone w 

przypadku, gdy nie jest tak przewidziane w Części szczegółowej pod warunkiem, 

że po uwzględnieniu charakteru przestępstwa popełnionego na stanowisku 

zajmowanego przez osobę skazaną lub w związku z prowadzeniem określonej 

działalności po uwzględnieniu innych okoliczności sprawy sąd uznaje, że brak 

jest możliwości zachowania przez skazanego prawa zajmowania określonych 

stanowisk lub prowadzenia określonej działalności.

Przy orzekaniu kary w formie pozbawienia prawa zajmowania określonych 

stanowisk, bądź zajmowania się określoną działalnością, jako w kary dodatkowej 

obok kary aresztu, ograniczenia wolności, pozbawienia wolności, kara ta 

obowiązuje przez cały czas odbywania podstawowej kary wskazanej w 

prawomocnym wyroku sądu.

 Termin dodatkowej kary liczony jest z chwilą odbycia podstawowej kary, a przy 

zasądzeniu kary pozbawienia prawa zajmowania określonych stanowisk lub 

zajmowania się określoną działalnością w formie kary dodatkowej do innych 

podstawowych kar, a także w przypadku zastosowania art. 77 Kodeksu Karnego -  

z chwilą uprawomocnienia się wyroku. 

3. PRACE SPOŁECZNE

Prace społeczne wykonywane są przez skazanego w czasie wolnym od pracy. 

Zakres prac określają organy samorządu miejscowego.

Prace społeczne orzekane są w wymiarze od 60 do 240 godzin i wykonywane są 

nie dłużej niż 4 godziny dziennie.

Nie orzeka się prac społecznych wobec osób niepełnosprawnych I i II grupy, 

kobiet w ciąży, osób, które osiągnęły wiek emerytalny.

4.  PRACE NAPRAWCZE

Kara w formie prac naprawczych może być orzeczona w wymiarze od 6 miesięcy 

do lat 2  i wykonywana jest w miejscu pracy skazanego.

Z wynagrodzenia skazanego odlicza się na rzecz skarbu państwa wynagrodzenie 

w wysokości wskazanej w wyroku sądu w granicach od 10 % do 20 %. 

Prac naprawczych nie orzeka się wobec osób, które nie ukończyły 16 lat oraz 

osiągnęły wiek emerytalny, a także m.in. notariuszy, prokuratorów, adwokatów, 

funkcjonariuszy państwowych, osób funkcyjnych organów samorządu 

terytorialnego.  

Osobom, które po wydaniu wyroku stały się niezdolne do pracy, sąd może zamienić 

prace naprawcze na grzywnę w przyjęciu 3 stawek nieopodatkowanego minimum 

dochodu obywateli za miesiąc prac naprawczych.

5. KONFISKATA MAJĄTKU

Konfiskata majątku polega na przymusowym odebraniu na rzecz państwa całości 

lub części majątku stanowiącego własność skazanego.

W przypadku, gdy konfiskacie podlega część majątku, sąd powinien określić,  jaka 

część jest konfiskowana lub wymienić konfiskowane przedmioty.

Konfiskata majątku orzekana jest za ciężkie i szczególnie ciężkie przestępstwa 

i może być stosowana wyłącznie w przypadkach przewidzianych w 

Części Szczególnej Kodeksu Karnego Ukrainy.

Wykaz majątku niepodlegającego konfiskacie określa prawo.

 6. ARESZT

Karę w formie aresztu orzeka się od miesiąca do 6 miesięcy.

Kary aresztu nie orzeka się wobec osób, które nie ukończyły 16 lat, kobiet w ciąży 

oraz kobiet posiadających dzieci do lat 7.

 
7. OGRANICZENIE WOLNOŚCI

Ograniczenie wolności polega na umieszczeniu osoby w instytucjach karno – 

wykonawczych typu otwartego bez izolacji pod warunkiem jej nadzoru z 

obowiązkiem kierowania skazanego do pracy.

Ograniczenie wolności może być orzeczone od roku do lat 5.

Ograniczenia wolności nie orzeka się wobec niepełnoletnich, kobiet w ciąży, osób, 

które osiągnęły wiek emerytalny, niepełnosprawnych I i II grupy. 

8. POZBAWIENIE WOLNOŚCI

Kara w formie pozbawienia wolności polega na izolacji skazanego i umieszczeniu 

go na czas określony w instytucji karno – wykonawczej typu zamkniętego.

Kara pozbawienia wolności stosowana jest od roku do 15 lat (poza wyjątkami 

określonymi w części Ogólnej Kodeksu Karnego). 

 9. DOŻYWOTNIE POZBAWIENIE WOLNOŚCI

Dożywotnie pozbawienie wolności orzeka się za szczególnie ciężkie przestępstwa, 

wyłącznie w przypadkach przewidzianych w Kodeksie w przypadku, gdy sąd uważa

za brak możliwości zastosowania pozbawienia wolności na czas określony. 

Dożywotnie pozbawienie wolności nie stosuje się wobec osób, które nie ukończyły 

18 lat i wieku ponad 65 lat, a także kobiet , które w czasie popełnienia przestępstwa

 lub w czasie wydania wyroku były w ciąży.

Podstawa prawna: Kodeks Karny Ukrainy