Zmiany w spółkach z o.o. i spółkach akcyjnych (19-07-2015)

Zmiany w spółkach z o.o. i spółkach akcyjnych

Najwyższa Rada Ukrainy przyjęła zmiany do Ustawy O spółkach gospodarczych

W przegłosowanym projekcie Ustawy Nr 2757 zmieniono  ust.2 art. 60 Ustawy „O spółkach gospodarczych„  a mianowicie zmniejsza się wymaganą ilość obecnych  na walnym zgromadzeniu uczestników spółki z o.o. z 60 % do nie więcej niż 50% głosów.

Obniżenie kworum walnego zgromadzenia pozwoli na podejmowanie prawomocnych uchwał już w przypadku, gdy za uchwałą głosowało więcej niż 50% głosów.

W przypadku spółek akcyjnych uchwałę uważa się za prawomocną w przypadku, gdy za nią głosowało 50 %  głosów + 1 akcja .

Brak jest wyjaśnień dotyczących  uznawania nieważności znacznych czynności prawnych jak również czynności prawnych gdzie istnieje tzw. zainteresowanie.

Jakie czynności prawne zaliczane są do nikczemnych,  bądź zaskarżanych?  Kto i jakim terminie zgłasza wniosek o uznanie ich za nieważne ?

Zabezpieczenie interesów inwestorów polega m.in. na podejmowaniu przez nich działań wobec osób naruszających ich interesy.

Brak działań tworzy możliwości naruszania interesów inwestorów jak również nieprzestrzegania prawa przez osoby funkcyjne.

Prawo przewiduje, że jednym ze środków wpływu jest uznanie czynności naruszających przewidziane zasady za takie, co nie powodują skutków prawnych.

W przypadku spółek akcyjnych ustawa „O spółkach akcyjnych” określa czynności uznawane za znaczne i czynności prawne, gdzie występuje tzw. zainteresowanie.

Art.72 przewiduje skutki prawne w formie uznania czynności prawnych za nieważne wyłącznie wobec czynności, gdzie istnieje zainteresowanie w przypadku, gdy zostały dokonane z naruszeniem przewidzianych zasad.

W przypadku tzw. znacznych czynności prawnych ustawa nie zawiera regulacji dotyczących przypadków uznania ich nieważności.

Sąd Najwyższy w Postanowieniu Nr 11, z dnia 29.05.2013 roku daje możliwość uznania nieważności znacznych czynności prawnych w spółkach akcyjnych, lecz nie wszystkich - wyłącznie tych , które są zaliczone do kompetencji walnego zgromadzenia akcjonariuszy.

Zmiany w przepisach m.in. w „ Ustawie o wniesieniu zmian do wybranych aktów prawnych Ukrainy dotyczących ochrony praw inwestorów” Nr 289 – VIII zmieniono m.in. wyżej cytowany art. 72 Ustawy o spółkach akcyjnych „ Dokonanie znacznej czynności prawnej i czynności prawnej, gdzie istnieje zainteresowanie z naruszeniem zasad podejmowania uchwał o jej dokonanie”.

Zgodnie z nową redakcją „Znaczna czynność prawna, czynność gdzie istnieje zainteresowanie dokonana z naruszeniem zasad podejmowania uchwał wyrażających zgodę na jej dokonanie, tworzy, zmienia, zawiesza prawa i obowiązki cywilne spółki akcyjnej wyłącznie w przypadku podjęcia przez spółkę uchwały zezwalającej ich dokonania wg określonych zasad dotyczących wyrażania zgody na ich dokonanie. Zmiany wchodzą w życie z dniem 1 maja 2016 roku.  

Wszystkie ich rodzaje tj. podejmowane są po uzyskaniu zgody walnego zgromadzenia akcjonariuszy jak również podejmowane są w przypadku, gdy zgodę na ich zawarcie udziela rada nadzorcza spółki akcyjnej.

Z obowiązującej treści art. 72 i Postanowienia Sądu Nr 11 przewidziano uznanie nieważności czynności prawnych  w tym przypadku, gdy na ich dokonanie wymagana jest uchwała organu wskazanego w statucie ( np. walnego zgromadzenia ).

W przypadku  wejścia w życie zmian czynność prawna może być uznana za nieważną w przypadku, gdy tworzy, zmienia, zawiesza prawa i obowiązki dla spółki akcyjnej a organ np. wykonawczy nie posiada zgody na jej dokonanie.

Zgodnie z ust.1 art.202 Kodeksu Cywilnego Ukrainy czynność prawna jest czynnością osoby, która skutkuje nabyciem, zmianą lub zawieszeniem praw i obowiązków cywilnych. Nie powoduje uznania ich za nieważne.

Jedną z podstaw uznania czynności prawnej za nieważną jest nieprzestrzeganie zasad jej podejmowania.

Nikczemna czynność prawna czy zaskarżana czynność prawna

W nowej redakcji art. 72 nie określa do jakiego rodzaju zaliczana jest odpowiednia nieważność czynności prawnej.

Nieważną czynność prawną podzielono na dwa podstawowe rodzaje tj. nikczemną (zaliczaną  do nikczemnych zgodnie z  ust.2 art.215 Kodeksu Cywilnego Ukrainy) i zaskarżaną, gdy jedna ze stron lub osoba trzecia wnosi sprzeciw w oparciu o ust. 3 Kodeksu Cywilnego Ukrainy.  

Znaczne czynności prawne i czynności prawne , gdzie istnieje zainteresowane dokonane z naruszeniem wprowadzonych prawem zasad należą do czynności zaskarżanych.

Zgodnie z Postanowieniem sądu „ brak odpowiedniej uchwały stanowi podstawę uznania znacznej czynności prawnej za nieważną”. Tak więc odpowiednia czynność prawna postanowieniem sądu może być uznana za nieważną.

Nowa redakcja ustawy bezpośrednio przewiduje zasady zaskarżania znacznych czynności prawnych jak również czynności prawnych gdzie istnieje zainteresowanie dokonanych z naruszeniem określonych zasad. Pozew o uznanie nieważności czynności prawnych może wnieść spółka, akcjonariusz, w tym również członek rady nadzorczej tj. „zainteresowana osoba” zgodnie z art.215 Kodeksu Cywilnego Ukrainy.

Akcjonariusze posiadający 95% akcji będą mieć możliwość zakupu pozostałych 5% akcji od mniejszościowych akcjonariuszy.

Koncentrację wszystkich aktywów u większościowego akcjonariusza przewiduje projekt ustawy „O wniesieniu zmian do wybranych aktów prawnych Ukrainy dotyczących podniesienia poziomu zarządzania korporacyjnego w spółkach akcyjnych” ( 2302 a).

Zmiany przewidują, że w przypadku, gdy osoba, bądź kilka powiązanych osób skoncentruje we własnych rękach 95% akcji spółki, to będą zobowiązani do wystąpienia z propozycją do mniejszościowych akcjonariuszy o wykupienie ich akcji.

Przy czym mniejszościowy akcjonariusz nie może odmówić ich sprzedaży. Właściciele drobnych pakietów akcji mogą również żądać ich odkupienia.

Po wykupie przez jedną osobę 100% spółka przekształcana jest z publicznej na prywatną.