Księga II. Osobiste prawa niemajątkowe osoby fizycznej (Tytuł 20 art. 269 - Tytuł 21 art. 315)

Tytuł 20. Przepisy ogólne o osobistych prawach niemajątkowych osoby fizycznej

Artykuł 269. Określenie osobistego prawa niemajątkowego

1. Osobiste prawo niemajątkowe przysługuje każdej osobie fizycznej od chwili narodzenia lub w oparciu o postanowienia przepisów prawa.

2. Osobiste prawa niemajątkowe osoby fizycznej nie posiadają treści ekonomicznej.

3. Osobiste prawa niemajątkowe ściśle związane są z osobą fizyczną. Osoba fizyczna nie może odmówić przyjęcia osobistych praw niemajątkowych, a także nie może być ich pozbawiona.

4. Osoba fizyczna posiada osobiste prawa niemajątkowe dożywotnio.

Artykuł 270. Rodzaje osobistych praw niemajątkowych

1. Zgodnie z Konstytucją Ukrainy osoba fizyczna posiada prawo do życia, ochrony zdrowia, bezpiecznego życia i zdrowia w środowisku, prawo do swobody i osobistej nietykalności, życia rodzinnego, godności i czci, tajemnicy korespondencji, rozmów telefonicznych, telegramów oraz innej korespondencji, nietykalności mieszkania, wolnego wyboru miejsca zamieszkania, zmiany miejsca zamieszkania, swobody twórczości literackiej, artystycznej, naukowej i technicznej.

2. Dla osoby fizycznej niniejszym Kodeksem oraz postanowieniami przepisów prawa mogą być przewidziane inne osobiste prawa niemajątkowe

3. Wykaz osobistych praw niemajątkowych określonych Konstytucją Ukrainy, niniejszym Kodeksem, innymi postanowieniami przepisów prawa nie jest wyczerpany.

Artykuł 271. Treść osobistego prawa niemajątkowego

1. Treść osobistego prawa niemajątkowego pozwala osobie fizycznej dowolnie według własnego rozsądku kierować postępowaniem w sferze własnego życia prywatnego.

Artykuł 272. Wykonywanie osobistego prawa niemajątkowego

1. Osoba fizyczna samodzielnie wykonuje osobiste prawa niemajątkowe. W interesach małoletnich, niepełno-letnich, a także pełnoletnich osób fizycznych, które ze względu na wiek lub stan zdrowia nie mogą samodzielnie wykonywać własnych osobistych praw nie majątkowych, ich prawa wykonują rodzice (rodzice zastępczy), opiekunowie.

2. Osoba fizyczna posiada prawo do żądania od osób na stanowiskach i funkcjonariuszy do podejmowania odpowiednich czynności mających na celu zabezpieczanie ich osobistych praw niemajątkowych.

Artykuł 273. Zabezpieczenie wykonywania osobistego prawa niemajątkowego

1. Organy władzy państwowej, Autonomicznej Republiki Krym, samorządu terytorialnego w granicach posiadanych uprawnień zabezpieczają wykonywanie przez osobę fizyczną osobistych praw niemajątkowych.

2. Osoby prawne, ich pracownicy, poszczególne osoby fizyczne do których obowiązków zawodowych należy prowadzenie spraw dotyczących osobistych praw niemajątkowych osób fizycznych zobowiązane są do po-wstrzymania się od czynności naruszających te prawa.

3. Działalność osób fizycznych i prawnych nie może naruszać osobistych praw niemajątkowych.

Artykuł 274. Ograniczenia osobistych praw niemajątkowych

1. Ograniczenia osobistych praw niemajątkowych osoby fizycznej przewidzianych w Konstytucji Ukrainy, możliwe są wyłącznie w przypadkach w niej przewidzianych.

2. Ograniczenia osobistych praw niemajątkowych osoby fizycznej określonych niniejszym Kodeksem i innymi postanowieniami przepisów prawa możliwe jest wyłącznie w przypadkach przez nich przewidzianych.

Artykuł 275. Ochrona osobistego prawa niemajątkowego

1. Osoba fizyczna posiada prawo do ochrony własnego osobistego prawa niemajątkowego od sprzecznych z prawem działań innych osób. Ochrona osobistego prawa niemajątkowego dokonuje się w sposósb określony w Tytule 3 niniejszego Kodeksu.

2. Ochrona osobistego prawa niemajątkowego może być prowadzona także innymi sposobami zgodnie z treścią tego prawa, sposobu jego nieprzestrzegania oraz skutków które przyczyniły się do ich naruszenia.

Artykuł 276. Naprawienie naruszonego osobistego prawa niemajątkowego

1. Organ władzy państwowej, Autonomicznej Republiki Krym, samorządu terytorialnego, osoba fizyczna lub prawna, która decyzją, działaniem lub bezczynnością nie przestrzegała osobistych praw niemajątkowych osoby fizycznej, zobowiązana jest do podjęcia niezbędnych działań do ich bezzwłocznego naprawienia.

2. W przypadku, gdy działania niezbędne do bezzwłocznego odnowienia naruszonych osobistych praw niemajątkowych osoby fizycznej nie zostaną dokonane, sąd może postanowić o ponowieniu nieprzestrzeganego prawa, a także do rekompensaty szkody moralnej wyrządzonej na skutek takiego działania.

Artykuł 277. Sprostowanie nierzetelnej informacji

1. Osoba fizyczna , której naruszono osobiste prawa niemajątkowe na skutek rozgłaszania o niej i (lub) członków jej rodziny nieprawdziwej informacji posiada prawo do odpowiedzi, a także do sprostowania tej informacji.

2. Prawo do odpowiedzi, a także do sprostowania nieprawdziwej informacji dotyczącej osoby zmarłej, przysługuje członkom jej rodziny, bliskim krewnym i innym zainteresowanym osobom.

3. Uważa się, że negatywna informacja o osobie jest nierzetelna w przypadku, gdy osobą ją przekazująca nie udowodni odwrotnie.

(ust. 3 art. 277 w redakcji Ustawy Nr 3261-IV (3261-15)z dnia 22.12.2005) 

4. Sprostowanie nieprawdziwej informacji dokonuje osoba która upowszechniała taką informację.

Rozpowszechniającym informację którą przekazuje osoba na stanowisku, bądź funkcjonariusz publiczny w czasie wykonywania obowiązków służbowych (pracowniczych), uważa się osobę prawną w której jest zatrudniona.

W przypadku, gdy osoba rozgłaszająca nieprawdziwą informację jest nieznana, osoba fizyczna której naruszono prawo może zwrócić się do sądu z wnioskiem o określenie faktu nieprawdziwości tej informacji i jej sprostowanie.

(ust. 3 części 4 art. 277 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 3261-IV (3261-15)

z dnia 22.12.2005 ) 

5. W przypadku, gdy nieprawdziwa informacja zawarta jest w dokumencie który wydała ( przyjęła) osoba prawna, dokument taki ma być odwołany.

6. Osoba fizyczna, której osobiste prawa niemajątkowe zostały naruszone w drukowanych lub innych środkach masowej informacji posiada prawo do odpowiedzi, a także do sprostowania nieprawdziwej informacji w tych środkach masowej informacji, według trybu określonego postanowieniami przepisów prawa.

W przypadku, gdy odpowiedź lub sprostowanie w tym środku masowej informacji jest niemożliwe w związku z jego likwidacją, taka odpowiedź i sprostowanie ma być zamieszczona w innym środku masowej informacji na koszt osoby rozgłaszającej nieprawdziwą informację.

Sprostowanie nieprawdziwej informacji zamieszcza się niezależnie od winy osoby ją rozgłaszającej.

7. Sprostowanie nieprawdziwej informacji dokonuje się taki sposób w jaki była rozgłaszana.

Artykuł 278. Zakaz rozpowszechniania informacji naruszającej osobiste prawa niemajątkowe

1. W przypadku, gdy osobiste prawa niemajątkowe osoby fizycznej zostało naruszone w gazecie, książce, filmie, w programie telewizyjnym itp. przygotowywane do upowszechniania, sąd może zabronić ich dystrybucji do chwili usunięcia naruszonego prawa.

2. W przypadku, gdy osobiste prawa niemajątkowe osoby fizycznej zostały naruszone w ( numerze ( emisji) gazety, książce, filmie, programie telewizyjnym itp. które zostały upublicznione, sąd może zakazać (zawiesić) ich upublicznianie do chwili usunięcia tego naruszenia, a w przypadku usunięcie jest niemożliwe – wycofać nakład gazety, książki itp. w celu jej zniszczenia.

(art. 278 w redakcji Ustawy Nr 3261-IV (3261-15) z dnia 22.12.2005)

Artykuł 279. Skutki prawne niewykonania orzeczenia sądu o ochronie osobistego prawa niemajątkowego

1. W przypadku, gdy osoba którą sąd zobowiązał do wykonania odpowiednich działań w celu usunięcia nieprzestrzegania osobistych praw niemajątkowych uchyla się od wykonania orzeczenia sądowego, osoba taka może być ukarana karą pieniężną przewidzianą w Cywilnym Kodeksem Procesowym Ukrainy (1501-06, 1502-06, 1503-06, 1504-06).

2. Zapłata kary pieniężnej nie zwalnia osoby od obowiązku wykonania orzeczenia sądu.

Artykuł 280. Prawo osoby fizycznej której osobiste prawa niemajątkowe zostały naruszone do zadośćuczynienia

1. W przypadku, gdy osobie fizycznej w związku z naruszeniem osobistego prawa niemajątkowego wyrządzono szkody materialne i/lub moralne, szkody te podlegają zadośćuczynieniu.

Tytuł 21. Osobiste prawa niemajątkowe gwarantujące naturalny byt osoby fizycznej

Artykuł 281. Prawo do życia

1. Osoba fizyczna posiada nieodłączne prawo do życia.

2. Osoba fizyczna nie może być pozbawiona życia.

Osoba fizyczna posiada prawo do ochrony własnego życia i zdrowia, a także życia i zdrowia innej osoby fizycznej przed nieprawnymi działaniami dowolnymi środkami zgodnymi z przepisami prawa.

3. Medyczne, naukowe i inne doświadczenia mogą być prowadzone wyłącznie za zgodą pełnoletniej osoby fizycznej zdolnej do cywilnych czynności prawnych.

4. Zabrania się spełnienia życzenia osoby fizycznej do pozbawienia jej życia.

5. Sterylizacja może być wykonania wyłącznie na życzenie pełnoletniej osoby fizycznej.

Sterylizacja ubezwłasnowolnionej osoby fizycznej przy istnieniu wskazań medycznych i społecznych może być przeprowadzona wyłącznie za zgodą jej opiekuna z zachowaniem warunków określonych postanowieniami przepisów prawa.

6. Sztuczne przerwanie ciąży nie przekraczającej 12 tygodni może być przeprowadzone na życzenie kobiety.

W przypadkach określonych postanowieniami przepisów prawa, sztuczne przerwanie ciąży może być przeprowadzone od 12 do 28 tygodnia ciąży.

Wykaz okoliczności zezwalających na przeprowadzenie sztucznego przerwania ciąży po 12 tygodniu ciąży określone są postanowieniami przepisów prawa.

7. Kobieta pełnoletnia lub mężczyzna posiadają prawo do stosowania programów leczniczych pomagających do reprodukcji technologii w oparciu o zasady i warunki określone przepisami prawa.

(Art. 281 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 2135-IV (2135-15) z dnia 02.11.2004)

Artykuł 282. Prawo do usunięcia niebezpieczeństwa zagrażającemu życiu i zdrowiu

1. Osoba fizyczna posiada prawo do żądania usunięcia niebezpieczeństwa zagrażającemu życiu i zdrowiu, stworzonego na skutek działalności przedsiębiorczej lub innej.

Artykuł 283. Prawo do ochrony zdrowia

1. Osoba fizyczna posiada prawo do ochrony jej zdrowia.

2. Ochronę zdrowia zabezpiecza się systemem działalności państwowych oraz innych organizacji przewidzianych Konstytucją Ukrainy oraz przepisami prawa.

Artykuł 284. Prawo do pomocy medycznej

1. Osoba fizyczna posiada prawo do udzielenia jej pomocy medycznej.

2. Osoba fizyczna która ukończyła 14 lat i zwróciła się o udzielenie jej pomocy medycznej, posiada prawo do wyboru lekarza oraz metod leczenia zgodnie z jego zaleceniem.

3. Udzielenie pomocy medycznej osobie fizycznej która ukończyła 14 lat, odbywa się za jej zgodą.

4. Pełnoletnia osoba fizyczna zdolna do cywilnych czynności prawnych świadoma znaczenia własnych działań oraz mogąca kierować nimi posiada prawo do odmowy leczenia.

5. W nagłych przypadkach zagrażających życiu osoby fizycznej, pomoc medyczna udzielana jest bez zgody osoby fizycznej lub jej rodziców (rodziców zastępczych), opiekuna, przedstawiciela ustawowego.

6. Udzielenie pomocy psychiatrycznej osobie fizycznej odbywa się zgodnie z przepisami prawa.

Artykuł 285. Prawo do informacji o stanie własnego zdrowia

1. Pełnoletnia osoba fizyczna posiada prawo do rzetelnej i pełnej informacji o stanie własnego zdrowia, w tym również do zapoznania się z odpowiednimi dokumentami medycznymi dotyczącymi jej zdrowia.

2. Rodzice (rodzice zastępczy), opiekun, przedstawiciel ustawowy posiada prawo do uzyskania informacji o stanie zdrowia dziecka lub podopiecznego.

3. W przypadku, gdy informacja o chorobie fizycznej osoby może pogorszyć stan jej zdrowia lub pogorszyć stan zdrowia osób fizycznych określonych w ust. 2 niniejszego artykułu, zaszkodzić procesowi leczenia, pracownicy medyczni posiadają prawo do udzielenia niepełnej informacji o stanie zdrowia osoby fizycznej, ograniczyć możliwość zapoznania się z niektórymi dokumentami medycznymi.

4. W przypadku śmierci osoby fizycznej członkowie jej rodziny lub inne upoważnione przez nich osoby, posiadają prawo do uczestniczenia w ustalaniu przyczyn śmierci oraz zapoznania się z opinią na temat przyczyn ich śmierci, a także do zaskarżenia tych opinii w sądzie.

Artykuł 286. Prawo do tajemnicy o stanie zdrowia

1. Osoba fizyczna posiada prawo do tajemnicy o stanie własnego zdrowia , fakcie zwrócenia się o udzielenie pomocy medycznej, diagnoz, a także o informacjach uzyskanych wyniku przeprowadzania badań me-dycznych.

2. Zabrania się żądania i podawania w miejscu pracy lub nauki informacji o diagnozie i metodach leczenia osoby fizycznej.

3. Osoba fizyczna zobowiązana jest do nie ujawniania informacji wymienionych w ust. 1 niniejszego artykułu, poznaną w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych lub z innych źródeł.

4. Osoba fizyczna może być zobowiązana do poddania się badaniom medycznym w przypadkach określonych przepisami prawa.

Artykuł 287. Prawa osoby fizycznej przebywającej na leczeniu w zakładzie ochrony zdrowia

1. Osoba fizyczna przebywająca na leczeniu w zakładzie ochrony zdrowia posiada prawo do dopuszczenia do niej innych pracowników medycznych, członków rodziny, opiekuna, przedstawiciela ustawowego, notariusza i adwokata.

2. Osoba fizyczna przebywająca na stacjonarnym leczeniu w zakładzie ochrony zdrowia posiada prawo do dopuszczenia do niej kapłana i do obrządku religijnego.

Artykuł 288. Prawo swobody

1. Osoba fizyczna posiada prawo do swobody.

2. Zabrania się jakiejkolwiek formy nacisku fizycznego, bądź psychicznego na osobę fizyczną, namawiania do używania napojów alkoholowych, narkotyków i środków psychotropowych, wykonywania innych działań naruszających prawo do swobody.

Artykuł 289. Prawo do osobistej nietykalności

1. Osoba fizyczna posiada prawo do nietykalności osobistej.

2. Osoba fizyczna nie może być poddana katowaniu twardemu, nieludzkim traktowaniu lub poniżającemu godność, kompetencji czy karze.

3. Stosowanie kar fizycznych ze strony rodziców (rodziców zastępczych), opiekunów, przedstawicieli ustawowych, wychowawców małoletnich, niepełnoletnich dzieci i podopiecznych są niedopuszczalne.

W przypadku twardości, niemoralnego postępowania osoby fizycznej w stosunku do drugiej osoby będącej w stanie bezradności stosuje się środki określone w niniejszym Kodeksie i innymi przepisami prawa.

4. Osoba fizyczna posiada prawo przekazania organów i innych materiałów anatomicznych jej ciała zakładom naukowym, medycznym lub naukowym.

Artykuł 290. Prawo do dawstwa

1. Pełnoletnia osoba fizyczna posiada prawo do zostania dawcą krwi , jej komponentów, a także organów i innych anatomicznych materiałów i reprodukcji narządów.

Dawstwo krwi, jej komponentów, organów i innych anatomicznych materiałów, reprodukcji narządów dokonuje się zgodnie z przepisami prawa.

2. Pobranie organów i innych anatomicznych materiałów z ciała osoby fizycznej która zmarła, jest niedopusz-czalne poza przypadkami i w trybie określonym przepisami prawa.

3. Osoba fizyczna może udzielić pisemnej zgody do pobrania jej organów i innych anatomicznych materiałów na wypadek własnej śmierci lub zabronić tego.

W przypadku przeszczepu organów i innych anatomicznych materiałów członek rodziny, bliscy krewni dawcy posiadają prawo do poznania imienia osoby której dokonana przeszczepu.

Artykuł 291. Prawo do rodziny

1. Osoba fizyczna niezależnie od wieku i stanu zdrowia posiada prawo do rodziny.

2. Osoba fizyczna nie może być przeciwna jej woli rozłączenia się z rodziną poza przypadkami określonymi postanowieniami przepisów prawa.

3. Osoba fizyczna posiada prawo do podtrzymywania związków z członkami własnej rodziny i krewnymi niezależnie od tego, gdzie przebywa.

4. Nikt nie posiada prawa ingerencji do życia rodzinnego osoby fizycznej, poza przypadkami przewidzianymi Konstytucją Ukrainy.

Artykuł 292. Prawo do opieki lub kurateli

1. Osoba małoletnia, niepełnoletnia, a także osoba fizyczna uznana za ubezwłasnowolnioną lub której zdolność cywilna do czynności prawnych została ograniczona, posiada prawo do opieki lub kurateli.

Artykuł 293. Prawo do bezpiecznego życia i zdrowia środowiska

1. Osoba fizyczna posiada prawo do bezpiecznego dla życia i zdrowia środowiska, prawo do rzetelnej informacji o stanie środowiska, o jakości produktów spożywczych i przedmiotów, a także do ich gromadzenia i poszerzenia.

2. Działalność osoby fizycznej i prawnej osoby prowadząca do niszczenia, psucia, zabrudzenia jest niezgodna z przepisami prawa. Każdy posiada prawo do likwidacji takiej działalności.

Działalność osoby fizycznej i prawnej wyrządzająca szkody środowisku może być zlikwidowana orzeczeniem sądu.

3. Osoba fizyczna posiada prawo do bezpiecznej produkcji spożywczej (produkty konsumpcyjne i przedmioty bytowe.

4. Osoba fizyczna posiada prawo do należytych, bezpiecznych i zdrowych warunków pracy, zamieszkania, nauczania itp.

Tytuł 22. Osobiste prawa gwarantujące zabezpieczenie bytu społecznego osoby fizycznej

Artykuł 294. Prawo do nazwiska

1. Osoba fizyczna posiada prawo do nazwiska.

2. Osoba fizyczna posiada prawo do zapisu nazwiska i imienia zgodnie z własną tradycją narodową.

3. W przypadku skrócenia nazwiska osoby fizycznej nazwisko ma być poprawione. W przypadku skrócenia nazwiska w dokumencie, dokument taki podlega wymianie.

W przypadku, gdy skrócono nazwisko w środkach masowej informacji, podlega poprawie w środkach masowej informacji.

1.Osoba fizyczna, która ukończyła 16 lat posiada prawo wg własnego uznania do zmiany własnego nazwiska i /lub imienia. 

2. Osoba fizyczna, która osiągnęła 14 lat posiada prawo do zmiany własnego nazwiska i/lub  imienia, za zgodą rodziców lub jednego z nich w przypadku, gdy drugi rodzic umarł , został uznany za nieobecnego, ogłoszony za zmarłego , posiada ograniczoną zdolność do czynności prawnych, został pozbawiony praw rodzicielskich , a także w przypadku, gdy informacje o ojcu ( matce) dziecko zostały wyłączone z aktywnego zapisu o jego narodzinach lub w przypadku, gdy informacje o mężczyźnie jako ojcu zostały wpisane do aktywnego zapisu o jego narodzinach na wniosek matki.

W przypadku, gdy nad osobą fizyczną, która ukończyła 14 lat została wprowadzona kuratela, zmiana nazwiska i/lub imienia takiej osoby odbywa się za zgodą kuratora.

3. Osoba fizyczna, która ukończyła 14 lat posiada prawo do zmiany po ojcu w przypadku zmiany ich rodziców własnego imienia lub wyłączenia informacji o nim jako ojcu dziecka z aktywnego zapisu o jego urodzeniu.

4. Nazwisko, imię oraz imię po ojcu osoby fizycznej może być zmienione w przypadku jej adopcji, uznania adopcji za nieważną lub jej skasowania zgodnie z przepisami prawa. 

5. Nazwisko osoby fizycznej może być zmienione w przypadku rejestracji ślubu, rozwiązania ślubu lub uznania go za nieważny.

6. Podstawą do odmowy zmiany nazwiska jest:  

-wobec wnioskodawcy prowadzone jest śledztwo,toczy się postępowanie przed sądem,


wnioskodawca znajduje się pod nadzorem administracyjnym; 

- wnioskodawca został skazany , kara nie została wykonana lub nie została zatarta


w trybie określonym prawem; 

- organy sprawiedliwości innych państw ogłosiły poszukiwanie wnioskodawcy; 

-wniosek złożony przez wnioskodawcę posiada nieprawdziwe informacje.

7. Zasady rozpoznawania wniosków o zmianę nazwiska (imienia, własnego imienia, po ojcu)


osoby fizycznej (915-2007-p) określa Gabinet Ministrów Ukrainy.
(art. 295 w redakcji Ustawy Nr  524-V ( 524-16 ), z dnia 22.12.2006)

Artykuł 296. Prawo do wykorzystania nazwiska

1. Osoba fizyczna posiada prawo do wykorzystania własnego nazwiska we wszystkich sferach własnej działalności.

2. Wykorzystanie nazwiska osoby fizycznej w utworach literackich i innych dziełach, poza twórczością o charakterze dokumentalnym (osoby dziejowej)  dopuszcza się wyłącznie za jej zgodą, a po jej śmierci – za zgodą jej dzieci, wdowy (wdowca), a w przypadku ich braku – rodziców, braci i sióstr.

(ust.2 art. 296 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 3261-IV (3261-15)

z dnia 22.12.2005) 

3. Wykorzystanie nazwiska osoby fizycznej w celu wyjaśnienia jej działalności lub działalności organizacji w której pracuje, bądź kształci się na odpowiednich dokumentach (sprawozdania) stenogramach, protokołach, audio-video zapisy, archiwalnych materiałów itp.) dopuszcza się bez jej zgody.

4. Nazwisko osoby fizycznej zatrzymanej podejrzanej, bądź podejrzewanej bądź obwinionej w sprawie o popełnienie przestępstwa lub osoby która dokonała naruszenia prawa administracyjnego, może być wykorzystywane (zarejestrowane) wyłącznie w przypadku uprawomocnienia się skazującego wyroku sądowego lub postanowienia o naruszenieprawa administracyjnego oraz w innych przypadkach przewidzianych prawem.

(ust. 4 art. 296 w redakcji Ustawy Nr 3261-IV(3261-15) z dnia 22.12.2005 ) 

5. Nazwisko poszkodowanego przez naruszenie prawa może być zarejestrowane wyłącznie za jego zgodą.

6. Nazwisko uczestnika sporu cywilnego dotyczącego osobistego życia stron, może być wykorzystywane przez inne osoby wyłącznie za jego zgodą.

7. Wykorzystywanie początkowej litery nazwiska osoby fizycznej w środkach masowej informacji, utworach literackich nie jest naruszeniem jej prawa.

Artykuł 297. Prawo do powagi, godności i czci

1. Każdy posiada prawo do powagi jej godności i czci.

2. Godność i czci osoby fizycznej jest nietykalną.

3. Osoba fizyczna posiada prawo do zwrócenia się do sądu z roszczeniem o ochronę jej godności i czci.

Artykuł 298. Powaga do człowieka zmarłego

1. Każdy zobowiązany jest do obchodzenia się z szacunkiem do ciała osoby zmarłej.

2. Każdy zobowiązany jest do obchodzenia się z szacunkiem do miejsca pochówku człowieka.

3. W przypadku nieposzanowania ciała człowieka zmarłego lub miejsca jego pochówku, członkowie rodziny, bliscy krewni posiadają prawo do pokrycia szkód majątkowych i moralnej.

Artykuł 299. Prawo do nietykalności renomy biznesowej

1. Osoba fizyczna posiada prawo do nietykalności własnej reputacji biznesowej.

2. Osoba fizyczna może zwrócić się do sądu o ochronę własnej reputacji biznesowej.

Artykuł 300. Prawo do indywidualności

1. Osoba fizyczna posiada prawo do indywidualności.

2. Osoba fizyczna posiada prawo do chronienia własnej indywidualności, kulturalnej, religijnej, specyficznego języka, a także prawo do dowolnego wyboru form i sposobu okazywania własnej indywidualności w przypadku, gdy nie zostały zabronione przepisami prawa i są zgodne z zasadami moralnymi współżycia społecznego.

Artykuł 301. Prawo do osobistego życia i jego tajemnicy

1. Osoba fizyczna posiada prawo do życia osobistego.

2. Osoba fizyczna sama decyduje o własnym życiu osobistym i o możliwościach zapoznania z nim przez inne osoby.

3. Osoba fizyczna posiada prawo do zachowania w tajemnicy okoliczności własnego życia osobistego.

4. Okoliczności życia osobistego osoby fizycznej  mogą być ujawnione innym osobom wyłącznie pod warunkiem, że zawierają cechy naruszenia prawa potwierdzonego orzeczeniem sądu, a także za ich zgodą.

(ust. 4 art. 301 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 3261-IV (3261-15)

z dnia 22.12.2005 )

Artykuł 302. Prawo do informacji

1. Osoba fizyczna posiada prawo dowolnie gromadzić, zbierać, wykorzystywać i rozgłaszać informację.

Zbieranie, gromadzenie, wykorzystywanie i upowszechnianie informacji o życiu osobistym osoby fizycznej bez jej zgody jest niedopuszczalne, poza przypadkami określonymi przepisami prawa oraz wyłącznie w interesie bezpieczeństwa narodowego, dobrobytu gospodarczego i praw człowieka. Nie dopuszcza się także zbierania informacji stanowiącej tajemnicę państwową lub poufną osoby prawnej.

2. Osoba fizyczna która upowszechnia informację zobowiązana jest być przekonana co do jej wiarygodności.

3. Uważa się, że informacja przekazywana przez osobę na stanowisku, pracownika wykorzystującego ją w czasie pełnienia obowiązków służbowych, a także informacja zawarta w oficjalnych źródłach (sprawozdania, stenogramy, zawiadomienia środki masowej informacji, założycieli będących odpowiednim organem pań-stwowym lub samorządu terytorialnego) jest wiarygodna.

Osoba fizyczna upowszechniająca informację uzyskaną z oficjalnych źródeł zobowiązan jest do powoływania się na takie źródło.  

(art. 302 wraz ze zmianami na podstawie Ustawy Nr 3261-IV(3261-15) z dnia 22.12.2005)

Artykuł 303. Prawo do papierów osobistych

1. Papiery osobiste (dokumenty, fotografie, pamiętniki, inne zapisy, osobiste materiały archiwalne itp.) osoby fizycznej stanowią jej własność.

2. Zapoznanie się z papierami osobistymi, ich wykorzystanie zwłaszcza poprzez opublikowanie , dopuszcza się wyłącznie za zgodą osoby fizycznej będącej ich właścicielem

3. W przypadku, gdy papiery osobiste osoby fizycznej dotyczą życia osobistego innej osoby wykorzystanie są w tym również w celu opublikowania wymagana jest zgoda tej osoby.

W przypadku śmierci osób fizycznych określonych w ust. 2 i 3 niniejszego artykułu, papiery osobiste mogą być wykorzystane w tym również opublikowane wyłącznie za zgodą ich dzieci, wdowej (wdowca), a w przy-padku ich braku – rodziców, braci i sióstr.

Artykuł 304. Dysponowanie papierami osobistymi

1. Osoba fizyczna do której należą papiery osobiste może ustnie lub w formie pisemnej dysponować nimi, w tym również na wypadek własnej śmierci.

Artykuł 305. Prawo do zapoznania sie z osobistymi papierami przekazanymi do bibliotek lub archiwum

1. Osoba fizyczna posiada prawo do dowolnego zapoznawania się i wykorzystywania, zwłaszcza do opubli-kowania dowolnych papierów osobistych przekazanych do bibliotek lub archiwum, z przestrzeganiem praw osób fizycznych określonych w ust 3 i 4 art. 303 niniejszego Kodeksu, jeżeli w umowie przekazania papierów osobistych nie przewidziano inaczej.

Artykuł 306. Prawo do tajemnicy korespondencji

1. Osoba fizyczna posiada prawo do korespondencji, telegramów, rozmów telefonicznych, powiadomień telegraficznych i innych rodzajów korespondencji.

Listy, telegramy itp. stanowią własność adresata.

2. Listy, telegramy i inne rodzaje korespondencji mogą być wykorzystywane zwłaszcza poprzez opublikowanie wyłącznie za zgoda osoby która je nadała i adresata.

W przypadku, gdy korespondencja dotyczy życia osobistego innej osoby fizycznej do jej wykorzystania zwłaszcza poprzez opublikowanie wymagana jest zgoda tej osoby.

3. W przypadku śmierci osoby fizycznej która nadała korespondencję i adresata, wykorzystanie korespondencji zwłaszcza poprzez opublikowanie, możliwe jest wyłącznie za zgodą osób fizycznych wymienionych w ust. 4 art. 303 niniejszego Kodeksu.

W przypadku śmierci osoby fizycznej która nadała korespondencję i adresata, a także w przypadku śmierci osób fizycznych wymienionych w ust. 4 art. 303 niniejszego Kodeksu, korespondencja posiadająca wartość naukową, artystyczną, historyczną może być opublikowana według trybu określonego przepisami prawa.

4. Korespondencja dotycząca osoby fizycznej może być dołączona do sprawy sądowej wyłącznie w przy-padku, gdy zawiera dowody mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Informacja zawarta w takiej korespondencji nie podlega upowszechnianiu.

5. Naruszenie tajemnicy korespondencji może być dozwolone przez sąd w przypadkach określonych przepisami prawa w celu zapobiegania przestępstw, bądź wyjaśnienia w czasie rozpatrywania sprawy karnej, jeżeli w inny sposób uzyskania informacji jest niemożliwy.

Artykuł 307. Ochrona interesów osoby fizycznej przy zapisach foto, kino, tele i wideo

1. Osoba fizyczna może być zapisana na fotografii, filmie, tele, bądź wideo wyłącznie za jej zgodą. Zgoda osoby na zapis nie jest wymagana w przypadku zapisów dokonanych na ulicy, zebraniu, konferencjach, mitingach i innych miejscach o charakterze publicznym.

2. Osoba fizyczna wyraziła zgodę na zapis fotografii, filmie, tele, bądź wideo może żądać likwidacji jej publicznego pokazu w części dotyczącej jej życia osobistego. Koszty związane z demontażem wystawy lub zapisu ponosi osoba fizyczna.

3. Zapis na fotografii, filmie, tele, bądź wideo, w tym z ukrycia bez zgody osoby może być wykonany wyłącznie w przypadkach określonych przepisami prawa.

Artykuł 308. Ochrona interesów osoby fizycznej uwidocznionej na fotografiach i w innych dziełach artystycznych

1. Fotografia, inne działa artystyczne na których uwidoczniono osobę fizyczną może być publicznie pokazana, odtworzona, upubliczniona wyłącznie za zgodą tej osoby, a w przypadku jej śmierci za zgodą osób wymie-nionych w ust 4 art. 303 niniejszego Kodeksu.

Zgodę którą udzieliła osoba fizyczna uwidoczniona na fotografii, innym utworze artystycznym może być po jej śmierci odwołana przez osoby wymienione w ust. 4 art. 303 niniejszego Kodeksu. Koszty osoby organizującej pokaz publiczny, odtworzenia, bądź upowszechniania fotografii, innego utworu artystycznego pokrywają te osoby.

2. W przypadku, gdy osoba pozowała autorowi za wynagrodzeniem, fotografia, inne dzieło artystyczne może być publicznie pokazane, odtworzone lub upowszechnianie bez jej zgody.

Osoba fizyczna, która pozowała autorowi fotografii, innego dzieła artystycznego za wynagrodzeniem, a po jej śmierci – jej dzieci i wdowa ( wdowiec), rodzice, bracia i siostry mogą żądać zaprzestania publicznego pokazu, odtwarzania, bądź dystrybucji fotografii, innego dzieła artystycznego pod warunkiem wypłaty odszkodowania autorowi lub innej osobie związanych z tym szkód.

3. Fotografia może być upowszechniania bez zezwolenia osoby fizycznej uwidocznionej na niej, jeżeli jest to spowodowane koniecznością ochrony jej interesów lub interesów innych osób.

Artykuł 309. Prawo do swobody twórczości literackiej, artystycznej, naukowej i technicznej

1. Osoba fizyczna posiada prawo do swobody twórczości literackiej, artystycznej, naukowej i technicznej.

2. Osoba fizyczna posiada prawo wolnego wyboru obszarów, treści i form (sposobów, przyjmowania) twórczości.

Cenzura twórczości i wyników działalności twórczej jest niedopuszczalna.

Artykuł 310. Prawo do miejsca zamieszkania

1. Osoba fizyczna posiada prawo do miejsca zamieszkania.

2. Osoba fizyczna posiada prawo do wolnego wyboru miejsca zamieszkania i jego zmiany, poza przypadkami określonymi przepisami prawa.

Artykuł 311. Prawo do nietykalności mieszkania

1. Mieszkanie osoby fizycznej jest nietykalne.

2. Wtargnięcie o mieszkania, bądź do innej posiadłości osoby fizycznej, dokonanie w nim rewizji, bądź przeszukania może odbywać się wyłącznie na wniosek sądu.

3. W przypadkach nieprzewidzianych związanych z ratowaniem życia ludzi i majątku lub bezpośrednim śledztwem osób podejrzewanych o dokonanie przestępstwa, przepisami prawa może być przewidziany inny tryb wtargnięcia do mieszkania, bądź innego pomieszczenia osoby fizycznej w celu dokonania rewizji lub przeszukania.

4. Osoba fizyczna nie być wysiedlona lub w inny sposób przymusowo pozbawiona mieszkania, poza przypadkami określonymi przepisami prawa.

Artykuł 312. Prawo do wyboru rodzaju zajęć

1. Osoba fizyczna posiada prawo do wyboru lub zmiany rodzaju zajęć.

2. Osobie fizycznej może być zabronione wykonywanie określonego rodzaju pracy lub zajmowania określonych stanowisk, w przypadkach i w trybie określonym przepisami prawa. 

3. Wykorzystywanie pracy przymusowej jest zabronione.

Nie uważa się za pracę przymusową w wojsku lub alternatywną (niewojskową) służbę, pracy, bądź służby wykonywanej przez osobę skazaną wyrokiem, bądź innym postanowieniem sądu, a także pracy, bądź służby przewidzianej postanowieniami przepisów prawa o stanie wojennym i nadzwyczajnym.

Artykuł 313. Prawo do swobody przemieszczania

1. Osoba fizyczna posiada prawo do swobodnego przemieszczania.

2. Osoba fizyczna, która ukończyła 14 lat posiada prawo do wolnego przemieszczania po terytorium Ukrainy i do wyboru miejsca zamieszkania.

Osoba fizyczna, która nie ukończyła 14 lat posiada prawo do przemieszczania się po terytorium Ukrainy wyłącznie za zgodą rodziców (rodziców zastępczych), opiekunów i w jego towarzystwie lub w towarzystwie osób przez nich upoważnionych.

3. Osoba fizyczna będąca obywatelem Ukrainy posiada prawo bez przeszkód do powrotu na Ukrainę. 

Osoba fizyczna osoba, która ukończyła 16 lat, posiada prawo do wolnego samodzielnego wyjazdu poza granice Ukrainy.

Osoba fizyczna, która nie ukończyła 16 lat, posiada prawo do wyjazdu za granicę Ukrainy wyłącznie za zgodą rodziców (rodziców zastępczych), pełnomocników ustawowych i w ich towarzystwie lub w towarzystwie osób przez nich upoważnionych. 

4. Osoba fizyczna, może być ograniczona w wykonywaniu prawa do przemieszczania wyłącznie w przypadkach przewidzianych przepisami prawa. 

5. Osoba fizyczna nie być odwodzona od wybranego przez nią miejsca zamieszkania, do którego dostęp nie jest zabroniony postanowieniami przepisów prawa.

6. Postanowieniami przepisów prawa mogą być przewidziane szczególne zasady dostępu do odrębnych terytoriów, jeżeli tego wymagają interesy bezpieczeństwa państwowego, ochrony porządku społecznego, życia i zdrowia ludzi.

Artykuł 314. Prawo do swobody zrzeszania się

1. Osoba fizyczna posiada prawo do swobodnego zrzeszania się w partie polityczne i organizacje obywatelskie.

2. Przynależność, bądź brak takiej przynależności osoby fizycznej do partii politycznej lub organizacji obywatelskiej nie stanowi podstaw do ograniczania jej praw do udzielenia ulg, bądź preferencji.

Artykuł 315. Prawo do pokojowego zgromadzenia

1. Osoby fizyczne posiadają prawo do wolnego gromadzenia się w zgromadzenia pokojowe, konferencje, posiedzenia, festiwale i itp.

2. Ograniczenia w zakresie wykonywania prawa do pokojowego gromadzenia się może być określone przez sąd, zgodnie z postanowieniami przepisów prawa.